11.2 C
İstanbul
Salı, Mart 26, 2024

İletişim

Sabit Nokta Teoremi

Sabit nokta teoremi, matematikte, bir kümedeki noktaları aynı kümenin başka noktalarına gönderen bir dönüşümün en az bir noktayı değişmeden bırakmasına ilişkin teoremlerin ortak adı. Örneğin; gerçek sayıların karelerini alma biçiminde tanımlanan dönüşümde, O ve 1 sayıları değişmez kalır; her sayıyı 1 artıran bir dönüşümde ise değişmez kalan sayı yoktur. Bu örnekler teorem olarak adlandınlamayacak kadar basit örneklerdir. Cebirsel topolojiden alınan şu örnek ise sabit nokta ilkesinin yüksek düzeyde bir uygulamasıdır: Sürekli dönüşüm, birbirlerine komşu noktaları gene birbirlerine komşu başka noktalara gönderen bir dönüşüm olarak tanımlanır. Brouwer sabit nokta teoremi, bir diski (birim açık daire) kendi içine gönderen her sürekli dönüşümün en azından bir noktayı sabit bırakacağını ifade eder. Bu teorem bir doğru üzerindeki, bir aralıktaki, bir top içindeki ya da topa eşdeğer üçten büyük boyutlu kümelerdeki noktaların dönüşümleri için de geçerlidir.

Sabit Nokta Teoremi

Sabit nokta teoremlerinden, bir denklemin çözümünün var olup olmadığının belirlenmesinde yararlanılır. Örneğin diferansiyel denklemlerde diferansiyel operatörü olarak adlandırılan dönüşüm bir fonksiyonu bir başka fonksiyona dönüştürür. Bir diferansiyel denklemin çözümünün bulunması, bu dönüşüm altında değişmeden kalan fonksiyonun bulunmasına eşdeğerdir. Bu fonksiyonları noktalar olarak ele alıp bir disk oluşturan noktalar koleksiyonuna benzer biçimde bir fonksiyonlar koleksiyonu tanımlayarak, diferansiyel denklemler için Brouwer sabit nokta teoremine benzer bir teoremi kanıtlamak olanaklıdır. Bir çözümün var olup olmaması (yani bir sabit nokta bulunup bulunmaması), diferansiyel operatörünün ve çözümü aranan fonksiyonlar koleksiyonunun niteliğine bağlıdır.

Önceki İçerik
Sonraki İçerik

Benzer İçerikler

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Sosyal Medya

17,204BeğenenlerBeğen
3,912TakipçilerTakip Et
13,900AboneAbone Ol
- Advertisement -spot_img

Son Yazılalar