13.1 C
İstanbul
Pazartesi, Mart 25, 2024

İletişim

Fevzi Çakmak

Fevzi Çakmak (Doğum 12 Ocak 1876 İstanbul – Ölüm 10 Nisan 1950 İstanbul) Türk asker ve devlet adamı. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk genelkurmay başkanı.

Topçu miralayı (albay) Ali Sım Bey’in oğludur. Soğukçeşme Askeri Rüşdiyesi ve Kuleli Askeri İdadisi’nde okudu. 1896’da Harbiye Mektebi’ni, 1898’de Erkan-ı Harbiye (Kurmay) Mektebi’ni bitirerek kurmay yüzbaşı rütbesiyle orduya katıldı. Bir süre Erkan-ı Harbiye (Genelkurmay) 4. Şubesi’nde görev yaptıktan sonra, 1899’da Arnavutluk’taki 18. Nizamiye Fırkası kurmay başkanlığına atandı. Balkanlar’da Sırp ve Arnavut çetecilere karşı savaştı. II. Meşrutiyet’in ilanında (1908) Taşlıca mutasarrıfı ve 35. Fırka komutanıydı. 191O’da Şevket Turgut Paşa komutasındaki Kosova Kolordusu kurmay başkanlığına getirildi. 1911’de Garp Ordusu kurmay başkanlığına atandı. Aynı ordunun harekat şubesi başkanı olarak Balkan Savaşı’na (1912-13) katıldı. 1913’te Ankara Redif Fırkası komutanı, bir yıl sonra da mirliva (tuğgeneral) rütbesiyle 5. Kolordu komutanı oldu.

Fevzi Çakmak

I. Dünya Savaşı’nda 5. Kolordu komutanı olarak Çanakkale Cephesi’nde çarpıştı; Kanlıdere ve Kerevizdere savunmalarında önemli roloynadı. 1915’te Anafartalar Grubu kamutanı Mustafa Kemal’e vekalet etti. Eylül 1916’da 2. Kafkas Kolordusu komutanı olarak Kafkas Cephesi’nde, Temmuz 1917’de II. Kolordu komutanı olarak aynı cephede, aynı yıl merkezi Halep’te olan 7. Ordu komutanı olarak Filistin Cephesi’ n de görevaldı. Gösterdiği başarılar nedeniyle ferikliğe (korgeneral) yükseltildi. Mondros Mütarekesi’nden sonra erkan-ı harbiye reisliği (24 Aralık 1918-14 Mayıs 1919) ve harbiye nazırlığı (3 Şubat !920-8 Nisan 1920) yaptı.

17 Nisan 1920’de Anadolu’ya geçerek Kozan milletvekili olarak TBMM’ye katıldı. 3 Mayıs 1920’de milli müdafaa vekilliğine (milli savunma bakanlığı) getirildi. 14 Ocak 1922’ye değin süren bu görevinin yanı sıra 24 Ocak 1921’de icra vekilleri.heyeti reisliğine (başbakan) atandı. II. İnönü Savaşı’ndan sonra 3 Nisan 1921’de birinci ferikliğe (orgeneral) yükseldi. 3 Ağustos 1921’de erkan-ı harbiye reisi oldu. 9 Temmuz 1922’de İcra vekilleri heyeti reisliğinden ayrıldı. Başkomutanlık Meydan Savaşı’nın ardından 3 Eylül 1922’de müşirliğe (mareşal) yükseldi. 27 Ekim 1922’de erkan-ı harbiye reisliğinin yanı sıra Garp Cephesi komutanlığına getirildi. 30 Ekim 1924’te asker milletvekillerinin iki görevden birini seçmesi istenince erkan-ı harbiye reisliği görevinde kaldı, 23 yıldan fazla süren bu görevinden 12 Ocak 1944’te emekli oldu.

1946’da Demokrat Parti (DP) listesinden bağımsız İstanbul milletvekili seçilerek yeniden TBMM’ ye girdi. 12 Temmuz 1948’de DP’den ayrıldı. 20 Temmuz 1948’de Millet Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı ve partinin fahri başkanlığına getirildi. Garbi  Rumeli’nin Suret-i Ziyaı ve Balkan Harbinde Garp Cephesi Hakkında Konferanslar (1927), Büyük Harp’te Şark Cephesi Hareketleri (1936) adlı kitapları bulunmaktadır.

Benzer İçerikler

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Sosyal Medya

17,204BeğenenlerBeğen
3,912TakipçilerTakip Et
13,900AboneAbone Ol
- Advertisement -spot_img

Son Yazılalar